Rối loạn tiêu hóa là gì ? Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa

Rối loạn hệ tiêu hóa là tình trạng bất thường xảy ra trong đường tiêu hóa (ống tiêu hóa) kéo dài từ miệng đến hậu môn, gây ra các triệu chứng từ nhẹ đến nghiêm trọng. Những biểu hiện thường gặp bao gồm đau bụng, đầy hơi, khó tiêu, buồn nôn, thay đổi thói quen đại tiện và cảm giác khó chịu kéo dài trong hệ tiêu hóa.

Tình trạng này có thể chỉ là rối loạn tạm thời không đáng lo ngại, nhưng cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý nghiêm trọng ở đường tiêu hóa. Vì vậy được phát hiện và có thể điều trị kịp thời. Vậy nên, hãy chú ý theo dõi các triệu chứng của sức khỏe tiêu hóa vì đó là yếu tố quan trọng trong công cuộc bảo vệ cơ thể và nâng cao sức khỏe.

Rối loạn tiêu hóa là gì?

Rối Loạn tiêu hóa là một trạng thái bệnh lý khi đường tiêu hóa xuất hiện những điều bất thường trong cấu trúc hoặc hoạt động, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng tiêu hóa và hấp thụ chất dinh dưỡng. Dựa trên phân loại y khoa, các chuyên y tế trong lĩnh vực gia rối loạn tiêu hóa phân thành hai nhóm chính:

• Bệnh Lý Tiêu Hóa Thực Thể: Đây là tình trạng xảy ra khi cấu trúc của hệ thống tiêu hóa thiết bị tổn thương hoặc bị những thay đổi bất thường, từ đó làm gián đoạn hoặc suy giảm chức năng hoạt động của hệ thống.
• Rối Loạn Tiêu Hóa Chức năng: Trường hợp này xảy ra khi các cơ quan tiêu hóa không hoạt động bình thường, mặc dù không có bệnh thực tế nào.

Hệ thống tiêu hóa là một chuỗi cơ quan phức tạp có trách nhiệm phân giải thức ăn thành năng lượng và dinh dưỡng cần thiết để duy trì sự sống. Quá trình tiêu hóa hóa thường bắt đầu ngay từ khoang miệng, nơi thức ăn được nghiền nhỏ và trộn với nước bọt, hỗ trợ phân giải bước đầu.

Sau đó, thức ăn đi qua thực quản vào dạ dày, nơi dịch tiêu hóa và sức mạnh cơ học tiếp tục phân hủy thức ăn. Khi xuống ruột non, dịch mật  từ túi mật và enzyme từ tuyến tụy sẽ hoàn thiện quá trình phân giải, chuyển các chất dinh dưỡng qua thành ruột vào máu. Chất dinh dưỡng này đóng vai trò quan trọng trong công việc sản xuất năng lượng cho cơ thể.

Phần thức ăn không được hấp thụ sẽ chuyển vào ruột già, nơi chúng kết hợp với tế bào chết và vi khuẩn để tạo thành phân, được thải ra ngoài qua hậu môn. Đây là một quá trình tiêu chuẩn hóa hoàn thiện và tối ưu khi cơ thể hoạt động của sức khỏe hệ tiêu hóa.

Tuy nhiên, khi rối loạn tiêu hóa xảy ra, một hoặc nhiều giai đoạn trong quá trình này sẽ bị gián đoạn. Điều này dẫn đến hàng loạt triệu chứng khó chịu, như đầy bụng, đau quặn, buồn nôn, thay đổi thói quen đại tiện hoặc mất cảm giác ngon miệng. Triệu chứng này không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống mà còn là dấu hiệu cảnh báo về các vấn đề nghiêm trọng cần được phát hiện và điều trị kịp thời.

Việc hiểu rõ bản chất của rối loạn tiêu hóa không chỉ giúp bạn nhận biết sớm các dấu hiệu nguy cơ còn hỗ trợ điều chỉnh lối sống, ăn uống và điều trị phù hợp, góp phần bảo vệ sức khỏe hệ tiêu hóa một cách ưu tiên tối đa.

Đối tượng dễ bị rối loạn tiêu hóa

Rối loạn tiêu hóa có thể xảy ra ở bất kỳ ai, không phân biệt tuổi hay giới tính. Tuy nhiên, một số nhóm đối tượng có nguy cơ cao hơn thường do những đặc điểm về sinh lý, tuổi tác hoặc lối sống. Việc nhận biết những nhóm đối tượng này không chỉ giúp ích cho việc phòng ngừa mà còn cải thiện hiệu quả trong việc chăm sóc sức khỏe tiêu hóa.

1. Trẻ Em và Thanh Thiếu Niên

Trẻ em và thanh thiếu niên, đặc biệt là từ giai đoạn sơ sinh đến 18 tuổi, là nhóm dễ bị tổn thương hệ tiêu hóa nhất. Điều này bắt nguồn từ sự phát triển chưa hoàn thiện ở hệ tiêu hóa.

Các triệu chứng phổ biến bao gồm: đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy và táo bón. Đáng chú ý, rối loạn tiêu hóa chức năng chiếm ít nhất 40 – 50% các trường hợp, phần lớn liên quan đến dấu hiệu đau bụng. Rối loạn tiêu hóa không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể mà còn gây ra sự gián đoạn trong học tập và sinh hoạt hàng ngày.

2. Người Cao Tuổi

Khi cơ thể bước vào quá trình lão hóa, hệ tiêu hóa cũng là cơ quan có nhiều thay đổi quan trọng:

• Thực quản: Tuổi càng cao, khả năng co bóp của thực quản và sức căng cơ vòng trên bị suy giảm.
• Dạ dày: Tuổi càng cao, khả năng chống lại tổn thương của niêm mạc bao tử bị giảm, dẫn đến làm tăng cao nguy cơ loét dạ dày tá tràng. Ngoài ra, ở giai đoạn này, độ đàn hồi, sức chứa cũng như tốc độ thải thức ăn của dạ dày bị giảm. Đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến hệ tiêu hóa dễ bị rối loạn.
• Ruột non: Sự lão hóa ở người lớn tuổi có ảnh hưởng đến cấu trúc ruột non, khiến quá trình di chuyển của các chất và khả năng hấp thụ dinh dưỡng ít nhiều bị hạn chế.
• Nồng độ Lactase giảm: Điều này khiến một số người lớn tuổi bị rối loạn tiêu hóa khi dung nạp các sản phẩm từ sữa.
• Sự phát triển quá mức của vi khuẩn: Số lượng một số loại vi khuẩn trong hệ tiêu hóa sẽ tăng lên theo tuổi tác, dẫn đến hiện tượng đau bụng, đầy hơi và giảm cân. Đồng thời đây cũng là nguyên nhân phổ biến khiến quá trình hấp thu chất dinh dưỡng bị cản trở, chẳng hạn như Vitamin B12, Sắt, Canxi…

Những thay đổi này khiến người cao tuổi trở thành một nhóm dễ mắc bệnh rối loạn tiêu hóa nhất, cần lưu ý đặc biệt trong chế độ dinh dưỡng và chăm sóc y tế.

3. Ngoài ra, một số nhóm đối tượng nguy cơ có thể xuất phát từ tiền sử bệnh lý, lối sống, thói quen sinh hoạt, lao động… hàng ngày. Cụ thể gồm:

• Phụ Nữ Mang Thai: Quá trình mang thai không chỉ thay đổi nội tiết tố mà còn làm tử cung bị chạm vào ruột và dạ dày trong quá trình mang thai. Điều này dẫn đến các triệu chứng phổ biến như táo bón, khó tiêu và đầy hơi. Hormon progesterone tăng cường trong thai kỳ cũng làm giảm nhu động ruột, góp phần gây rối loạn tiêu hóa.
• Những người tập luyện các môn thể thao yêu cầu sức bền: Những đối tượng này thường xuyên phải đối mặt với tình trạng mất nước, ăn kiêng, rối loạn mạch máu… gây tác động tiêu cực đến hoạt động tiêu hóa. Những yếu tố này không chỉ làm giảm hiệu suất tập luyện mà còn gây ảnh hưởng tiêu cực đến hệ tiêu hóa lâu dài.
• Những người thường xuyên bị căng thẳng, lo lắng và phiền muộn: Tâm lý bất ổn là nguyên nhân tiềm ẩn gây rối loạn tiêu hóa. Khi căng thẳng hoặc lo âu kéo dài, cơ hội sẽ sản sinh ra hormone cortisol, làm giảm lưu lượng máu đến hệ tiêu hóa, gây ra các triệu chứng như đau bụng, tiêu chảy hoặc táo bón. Tâm lý không thoải mái cũng có thể gây ra hội chứng kích thích ruột (IBS).
• Những người đang mắc các bệnh mãn tính như: tiểu đường loại 2, đau nửa đầu, suy giáp…Ngoài ra, các bệnh lý nền khác cũng làm tăng nguy cơ gặp vấn đề về tiêu hóa, nhóm đối tượng này cần được chăm sóc và theo dõi.

Nguyên Nhân Gây thiền Loạn Tiêu Hóa: Những Yếu Tố Quan Trọng Cần Biết

Rối loạn tiêu hóa không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống nếu không được xử lý kịp thời. Tình trạng này thường bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân, bao gồm cả các bệnh lý và thói quen sinh hoạt không lành mạnh. Dưới đây là những yếu tố phổ biến nhất dẫn đến rối loạn tiêu hóa.

1. Chế Độ Ăn Uống Không Khoa Học

Chế độ ăn uống hàng ngày đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe hệ tiêu hóa. Thói quen tiêu thụ thực phẩm không an toàn hoặc không phù hợp có thể gây tổn thương niêm mạc dạ dày và làm rối loạn hoạt động của hệ tiêu hóa. Một số loại thực phẩm có nguy cơ cao bao gồm:

• Thực phẩm hư hỏng hoặc không đảm bảo vệ sinh: Các loại thực phẩm ôi thiu hoặc không được chế biến sạch có thể chứa vi khuẩn, gây ngộ độc thực phẩm, co thắt cơ tiêu hóa và các triệu chứng như cơn đau bụng hoặc Focus.
• Đồ ăn cay nóng: Thực phẩm cay dễ gây kích ứng dạ dày, làm tăng nguy cơ viêm và rối loạn tiêu hóa nếu tiêu thụ trong thời gian dài.
• Sản phẩm từ sữa: Ở một số người, đặc biệt là người không dung nạp lactose, việc tiêu thụ sữa và các sản phẩm từ sữa (như phô mai, kem) có thể dẫn đến đầy hơi, tiêu chảy hoặc đau bụng.
• Thực phẩm có tính axit: Các loại quả và thực phẩm chứa nhiều axit như cam, chanh, bưởi, cà chua có thể làm vỏ bao niêm mạc dạ dày, đặc biệt khi tiêu thụ quá trình (nên hạn chế sử dụng nếu đang bị rối loạn). Thay vào đó, bạn có thể lựa chọn các loại thực phẩm dễ tiêu và giàu chất xơ như chuối, táo, hoặc rau củ như măng tây, atiso.

2. Uống nhiều thức uống chứa cồn

Rượu bia là tác nhân gây hại trực tiếp đến hệ tiêu hóa. Chúng kích thích làm tăng nguy cơ trào ngược dạ dày, ợ chua và các bệnh lý khác. Hơn nữa, rượu bia còn làm giảm chức năng bảo vệ niêm mạc dạ dày, dẫn đến viêm hoặc loét dạ dày trong thời gian dài.

Giải pháp: Hạn chế hoặc tránh xa rượu bia, đồng thời bổ sung nước và thực phẩm giàu chất dinh dưỡng để hỗ trợ tiêu hóa.

3. Do các Bệnh Lý Liên quan

Các bệnh lý là nguyên nhân gây rối loạn tiêu hóa phổ biến nhất bao gồm:

• Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD): Khi dịch dạ dày đi ngược lên thực quản, người bệnh sẽ gặp các triệu chứng như đau rát vùng lót, ợ nóng và khó tiêu. Nếu không được điều trị, tình trạng này có thể gây ra tổn thương nghiêm trọng.
• Loét dạ dày – tá tràng: Các loại mụn nhọt hình thành trên niêm mạc dạ dày hoặc tá tràng có thể gây đau rát, đặc biệt khi tiếp xúc với dịch bệnh. Trong trường hợp nặng, dạ dày có thể dẫn đến xuất huyết tiêu hóa hoặc dạ dày, đe dọa tính mạng.
• Viêm Đại Tràng: Viêm đại tràng là bệnh lý viêm niêm mạc đại tràng, thường gặp ở độ tuổi 30–40. Triệu chứng viêm đại tràng rất đa dạng, bao gồm tiêu chảy, xuất hiện máu hoặc chất nhầy trong phân, đi tiêu thường xuyên, và mệt mỏi.
  
• Viêm Ruột Thừa Cấp Tính: là tình trạng viêm đột ngột thường xảy ra ở độ tuổi từ 10 đến 30, với nam giới có nguy cơ cao hơn. Tình trạng này gây đau đớn ở vùng bụng bên dưới phải, kèm theo tiêu chảy, đầy hơi, và buồn nôn.
• Bệnh Sỏi Đường Tiết Niệu: Mặc dù là hệ thống bài tiết, nhưng đường tiết niệu cũng có thể ảnh hưởng đến việc gián tiếp đến hệ thống tiêu hóa. Tích tụ các chất khoáng và muối trong nước tiểu thành sỏi, gây cơn đau vùng bụng và mạn sườn. Trạng thái này làm gián đoạn quá trình tiêu hóa, gây ra triệu chứng đầy hơi và khó tiêu.

Triệu chứng rối loạn tiêu hóa

Triệu chứng của rối loạn tiêu hóa phụ thuộc vào từng nguyên nhân (bệnh dạ dày, do chế độ ăn…). Tuy nhiên, nhìn chung, tình trạng này thường xuất hiện với một số dấu hiệu dễ nhận biết như sau: (3)

• Đau bụng.
• Đau ngực hoặc đau lưng.
• Táo bón.
• Tiêu chảy.
• Khó nuốt.
• Nấc cụt.
• Đi đại tiện mất kiểm soát.
• Khó tiêu.
• Ăn không ngon.
• Cổ họng xuất hiện khối u.
• Buồn nôn.
• Chảy máu.
• Tăng hoặc giảm cân.

Biến chứng của rối loạn tiêu hóa

Rối loạn tiêu hóa xuất phát từ nhiều nguyên nhân bệnh lý khác nhau. Vì vậy, tình trạng có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, chẳng hạn như:

• Bệnh cấp tính: Ngộ độc thực phẩm, viêm ruột thừa, thủng dạ dày…
• Các vấn đề nguy hiểm về đường ruột: Viêm loét đại tràng, thiếu máu cục bộ đường ruột, ung thư…
• Các rối loạn nguy hiểm và khẩn cấp: Tắc ruột, viêm ruột thừa, viêm tụy cấp…

Đặc biệt, người bệnh cần liên hệ ngay với bác sĩ để được chẩn đoán chính xác nếu gặp phải các triệu chứng nghiêm trọng. Cụ thể bao gồm:

• Đau bụng dữ dội và liên tục.
• Nhịp tim nhanh.
• Huyết áp thấp.
• Đổ mồ hôi, đầu óc không tỉnh táo.
• Vùng bụng bị sưng.
• Đau khi chạm nhẹ vào bụng.

Rối loạn tiêu hóa có nguy hiểm không?

Rối loạn tiêu hóa có thể gây nguy hiểm cho người bệnh nếu như không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Nguyên nhân bởi tình trạng này cho thấy cơ thể có thể đang phải đối mặt với một hoặc nhiều bệnh lý khác nhau, liên quan đến dạ dày, đại tràng, đường ruột… Trường hợp rối loạn do ăn uống cũng là nguyên nhân phổ biến, nhưng nếu không kiểm soát cũng rất dễ dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng về sau (ngộ độc, viêm loét…).

Ventuno Kaicho Herb Lactic Acid Bacteria: Lựa Chọn Toàn Diện Cho Hệ Tiêu Hóa Khỏe Mạnh

Ventuno Kaicho Herb Lactic Acid Bacteria là sản phẩm tiên tiến từ Nhật Bản, được thiết kế để chăm sóc sức khỏe tiêu hóa từ bên trong. Sản phẩm kết hợp giữa lợi khuẩn bào tử Bacillus coagulans và tảo nâu Fucoidan, Chiết xuất lá ổi, Collagen peptide, và các loại vitamin, mang đến giải pháp toàn diện và an toàn.

Thành phần nổi bật trong sản phẩm

• Fucoidan từ tảo nâu: Cải thiện môi trường đường ruột, hỗ trợ lợi khuẩn phát triển. Hạn chế hấp thu chất béo và hỗ trợ quản lý cân nặng.
• Bacillus coagulans: Tăng cường lợi khuẩn bền vững, bảo vệ đường ruột khỏi sự tấn công của hại khuẩn.
• Chiết xuất lá ổi:Giảm nguy cơ nhiễm khuẩn. Điều hòa tiêu hóa, làm dịu các triệu chứng đau bụng và rối loạn tiêu hóa.
• Collagen peptide và L-Carnitine:Dưỡng da, cải thiện độ đàn hồi, chống oxy hóa và bảo vệ tế bào khỏi các tổn thương gốc tự do
• Vitamin nhóm B, C:Tăng cường sức đề kháng và năng lượng.
• Chiết xuất chitosan: Giúp giảm mỡ thừa trong cơ thể, thúc đẩy quá trình tiêu hóa chất béo.
• Chiết xuất Phan Tả Diệp: Giúp kích thích nhu động ruột, hỗ trợ điều trị táo bón
• Bột thực vật lên men từ 80 nguyên liệu tự nhiên: Hỗ trợ sản xuất enzyme tiêu hóa, giúp cơ thể hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn.Thúc đẩy thải độc, làm sạch cơ thể từ bên trong.

Thông tin báo trí về sản phẩm:

Báo ALOBACSI :https://alobacsi.com/thuc-pham-bao-ve-suc-khoe-ventuno-kaicho-herb-lactic-acid-bacteria-ho-tro-cai-thien-suc-khoe-duong-ruot-hieu-qua.html
ĐÀI TRUYỀN HÌNH VTC 2: https://www.youtube.com/watch?v=HDkbLT6FYLc
Báo 24h: https://www.24h.com.vn/the-gioi-giai-tri/nsut-kim-tieu-long-hanh-trinh-lan-toa-thong-diep-song-khoe-song-vui-song-y-nghia