Táo bón 11 nguyên nhân gây ra táo bón và cách phòng ngừa

Táo bón là gì?

Táo bón là một triệu chứng thường gặp và rất hay bị bỏ qua. Táo bón xuất hiện do bệnh nhân có chế độ dinh dưỡng thiếu chất xơ, ít uống nước, gặp các tác dụng phụ của thuốc chữa bệnh,…

Táo bón là tình trạng đi tiêu không thường xuyên hoặc đi ngoài khó khăn kéo dài trong vài tuần hoặc lâu hơn. Khi phân ở lại quá lâu trong đại tràng, nước trong phân bị hấp thụ gần hết, tạo phân trở nên khô cứng. Điều này thường liên quan đến chế độ sinh hoạt hoặc các yếu tố khác làm suy giảm chức năng tiêu hóa. Đôi khi, bạn cảm thấy sợ và nhịn vì cảm giác đau đớn khi đi cầu.

11 Nguyên nhân gây ra táo bón

1. Thiếu chất xơ trong chế độ ăn – Nguyên nhân hàng đầu gây táo bón

Chế độ ăn thiếu chất xơ là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng táo bón. Chất xơ đóng vai trò quan trọng trong công việc thúc đẩy nhu động ruột, giúp hệ thống tiêu hóa hoạt động hiệu quả và loại bỏ chất thải khỏi cơ thể. Những người duy trì chế độ ăn giàu chất xơ thường xuyên ít gặp vấn đề về táo bón hơn.

Tùy thuộc vào tuổi và giới tính, người trưởng thành nên tiêu thụ từ 22 đến 34 gam chất xơ mỗi ngày . Tuy nhiên, người lớn tuổi thường không đạt được chỉ tiêu này do mất hứng thú với việc ăn uống, điều này làm tăng nguy cơ táo bón.

Những thực phẩm giàu chất xơ 

Dưới đây là những sản phẩm thực sự giàu chất xơ mà bạn nên bổ sung vào chế độ ăn hàng ngày:

• Các loại ngũ cốc: ngũ cốc nguyên hạt, chẳng hạn như bánh mì và mì ống làm từ lúa mì nguyên hạt, bột yến mạch và ngũ cốc dạng vảy cám.
• Các loại đậu, chẳng hạn như đậu lăng, đậu đen, đậu tây, đậu nành và đậu xanh.
• Trái cây, chẳng hạn như quả mọng, táo có vỏ, cam và lê.
• Rau, chẳng hạn như cà rốt, bông cải xanh, đậu xanh và cải xanh.
• Các loại hạt, chẳng hạn như hạnh nhân, đậu phộng và quả hồ đào.

Những thực phẩm này không chỉ giúp làm mềm phân mà còn hỗ trợ kích thích co giãn, giảm đáng kể nguy cơ táo bón.

Thực phẩm cần tránh hấp thụ

• Thực phẩm giàu chất béo, chẳng hạn như pho mát, thịt và trứng.
• Thực phẩm chế biến cao, chẳng hạn như bánh mì trắng.
• Thức ăn nhanh, khoai tây chiên và các loại thực phẩm làm sẵn khác.
• Thức uống chứa cồn như rượu và bia

2. Ít vận động – Nguyên nhân gây ra ít ai ngờ tới

Thiếu vận động thể chất là một trong những yếu tố góp phần làm tăng nguy cơ táo bón. Hoạt động có thể giúp kích thích nhu động ruột, từ đó cải thiện quá trình tiêu hóa và loại bỏ chất thải ra khỏi cơ thể.

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người có lối sống không lành mạnh, đặc biệt là lười vận động, thường gặp phải vấn đề về táo bón cao hơn so với những người chăm vận động. Một ví dụ điển hình là nghiên cứu về vận động viên chạy marathon cho thấy họ có hệ thống tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn, mặc dù dù nguyên nhân chính xác của sự khác biệt này vẫn đang được nghiên cứu thêm.

Lợi ích của vận động đối với hệ thống tiêu hóa và bệnh táo bón

Một nghiên cứu vào năm 2013 đã khẳng định rằng việc tăng cường vận động có thể giúp cải thiện tình trạng táo bón, đặc biệt ở người lớn tuổi. Đồng thời, nghiên cứu này cũng chỉ ra rằng tình trạng ít vận động kéo dài là yếu tố liên quan đến táo bón, ngay cả ở những người khỏe mạnh.

• Kích thích nhu động động: Hoạt động thể chất, từ các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ đến các hoạt động thể thao, giúp co giãn tốt hơn.
• Cải thiện hoàn thiện tuần hoàn máu: Vận động giúp tăng cường lưu trữ máu đến các cơ quan tiêu hóa, cải thiện chức năng của bụng và dạ dày.
• Giảm căng thẳng: Tập thể dục còn giúp giảm căng thẳng, một chút tiền góp phần làm trầm trọng hơn tình trạng táo bón.

3. Tác dụng phụ của một số loại thuốc gây nguy hiểm

Một số loại thuốc, dù mang lại hiệu quả trong công việc điều trị bệnh lý, lại có tác dụng phụ làm trầm trọng thêm tình trạng táo bón. Các loại thuốc này có thể ảnh hưởng đến nhu động vỗ, làm giảm hoạt động co bóp của đại tràng, hoặc làm khô phân, tạo việc làm đi đại tiện trở nên khó khăn hơn.

Những loại thuốc có thể gây ra táo bón

Dưới đây là các nhóm thuốc thường gặp có khả năng gây ra táo bón:

• Thuốc kháng axit chứa nhôm và magie: Được sử dụng để giảm axit trong dạ dày nhưng có thể làm chậm nhu động ruột và gây nguy hiểm.
• Thuốc kháng cholinergic và thuốc chống co thắt: Loại thuốc này làm giảm co bóp trong đường tiêu hóa, dẫn đến tiêu hóa chậm.
• Thuốc chống co giật: Thường được dùng để tàn phá trong các bệnh lý thần kinh nhưng cũng làm giảm chức năng tiêu hóa.
• Thuốc chẹn kênh canxi: Sử dụng phổ biến trong điều trị tăng huyết áp, loại thuốc này có thể làm giảm nhu động ruột, gây táo bón.
• Thuốc lợi tiểu: Được dùng để điều trị phù nề hoặc tăng huyết áp, thuốc lợi tiểu làm tăng lượng nước thải ra ngoài, từ đó làm phân khô hơn và khó chuyển chuyển trong ruột.
• Viên bổ sung sắt: Dùng để điều trị thiếu máu nhưng có thể làm phân cứng và khó đào thải.
• Thuốc điều trị bệnh Parkinson: Một số loại thuốc dùng để kiểm soát triệu chứng Parkinson có thể làm giảm nhu động ruột.
• Thuốc giảm đau gây nghiện : Thường được sử dụng để giảm đau nhưng lại làm giảm hoạt động của hệ tiêu hóa
• Thuốc điều trị trầm cảm: Một số loại thuốc chống trầm cảm, đặc biệt là nhóm thuốc ức chế hấp thu serotonin (SSRI), có thể làm chậm chức năng tiêu hóa.

4. Hội chứng ruột kích thích (IBS)

Táo bón là một trong những triệu chứng phổ biến thường đi kèm với IBS (Hội chứng ruột kích thích) . Đây là một rối loạn mãn tính ảnh hưởng đến chức năng của đường ruột, gây ra nhiều khó chịu và ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống.

Hội chứng ruột kích thích gây ra sự thay đổi bất thường trong nhu động ruột theo hướng tiêu cực dẫn đến táo bón. Những người mắc IBS thường gặp tình trạng phân chuyển chậm trong đường tiêu hóa, làm phân trở nên cứng và khó đi ra ngoài.

Táo bón do IBS kèm theo các triệu chứng khác

Táo bón do IBS không chỉ dừng lại ở công việc khó đại tiện mà còn đi kèm với một loạt triệu chứng khác, bao gồm:

• Đau bụng và khó chịu
• Cảm giác đầy bụng và chướng khí
• Thay đổi tần số đại tiện (Có thể ít hơn 3 lần mỗi tuần và thường phải dùng nhiều sức để rặn)

5. Lão hóa

Khi mọi người già đi, tỷ lệ táo bón có xu hướng tăng lên. Có tới 40% người lớn tuổi trong cộng đồng và tới 60% những người trong bệnh viện có thể bị táo bón.

Nguyên nhân chính xác của điều này vẫn chưa rõ ràng. Có thể là khi con người già đi, thức ăn sẽ mất nhiều thời gian hơn để đi qua đường tiêu hóa.

Nhiều người cũng trở nên ít vận động hơn, điều này cũng có thể góp phần gây táo bón. Ngoài ra, bệnh lý, thuốc men và lượng chất xơ hay lượng nước thấp có thể là những yếu tố khác dẫn đến táo bón theo tuổi tác.

6. Lạm dụng thuốc nhuận tràng

Nhiều người lựa chọn cách sử dụng thuốc nhuận tràng để đối phó với tình trạng táo bón. Mặc dù các loại thuốc này có thể giúp cải thiện việc đi tiêu nhanh chóng, nhưng việc sử dụng thường xuyên có thể gây ra nhiều vấn đề cho sức khỏe tiêu hóa.

Tác động của việc sử dụng thuốc nhuận tràng

1. Tình trạng phụ thuộc:
   • Một số loại thuốc nhuận tràng, đặc biệt là thuốc nhuận tràng kích thích, có thể làm bạn phụ thuộc vào thuốc. Khi sử dụng quá nhiều, cơ thể sẽ khó khăn trong công việc duy trì nhu động ruột tự nhiên, tạo ra tình trạng táo bón nguy hiểm hơn trước khi sử dụng.
2. Gây tác dụng phụ khó chịu:
   • Sử dụng thuốc thường xuyên có thể gây đầy hơi, chuột rút và khó chịu ở vùng bụng.
   • Tình trạng táo bón có thể trở nên nặng nề hơn, đặc biệt nếu người dùng không uống đủ nước khi sử dụng thuốc.
3. Đại tràng giảm đáp ứng:
   • Khi phụ thuộc vào thuốc nhuận tràng trong thời gian dài, đại tràng có thể giảm khả năng co bóp tự nhiên. Điều này làm bạn dùng thuốc phải tăng lên số lượng để đạt được hiệu quả, dẫn đến một vòng luẩn quẩn nguy hiểm.

Tác hại khi sử dụng thuốc nhuận tràng

Thuốc nhuận tràng không phải là giải pháp dài hạn cho táo bón. Dưới đây là các tác hại khi lạm dụng thuốc nhuận tràng:

• Giảm chức năng đại tràng: Đại tràng trở nên “lười biếng,” không thể hoạt động bình thường mà không có thuốc hỗ trợ.
• Tăng nguy cơ mất cân bằng điện giải: Sử dụng thuốc nhuận tràng liên tục có thể làm cơ thể mất nước và các chất điện giải quan trọng, gây ảnh hưởng đến chức năng tim và cơ bắp.
• Nguy cơ kích thích niêm mạc : Sử dụng thời gian dài có thể gây kích thích niêm mạc và làm giảm khả năng hấp thụ dưỡng dinh dưỡng.

7. Nhịn đi vệ sinh

Đại tràng chính là một cơ quan có công dụng như nơi chứa phân, nếu phân chứa lâu tại đây sẽ gây ra tình trạng mất nước khiến phân khô, gây ra chứng đau rát, chảy máu vùng hậu môn (biểu hiện của bệnh trĩ).

Việc phân không được đào thải thường sẽ gây ra những hiện tượng như cơ thể mệt mỏi, suy nhược và hệ miễn dịch cũng bị ảnh hưởng rất lớn. Đây cũng chính là một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng ung thư đường ruột và bệnh trĩ ở những người cố nhịn đại tiện.

Do đó, bạn cần tập thói quen đi vệ sinh vào một khoảng thời gian nhất định trong ngày, không trì hoãn nếu bạn cảm thấy muốn đi vệ sinh.

Để đi đại tiện dễ dàng hơn, hãy thử gác chân lên một chiếc ghế đẩu thấp khi đi vệ sinh. Nếu có thể, hãy nâng đầu gối cao hơn hông.

8. Không uống đủ nước – Nguyên nhân phổ biến gây táo bón

Uống đủ nước không chỉ duy trì sức khỏe tổng thể mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc làm phân mềm. Khi cơ thể thiếu nước, phân trong ruột già sẽ trở nên khô và cứng, khiến việc đào thải trở nên khó khăn và gây ra tình trạng táo. Khi cơ thể được cung cấp đủ nước, hệ thống tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn, giảm nguy cơ táo bón.

Các loại đồ uống tốt cho hệ tiêu hóa

Để hỗ trợ giảm táo bón và phòng tránh, bạn nên bổ sung các loại đồ uống tự nhiên tốt cho sức khỏe:

• Nước lọc: Uống đủ 2-2,5 lít nước mỗi ngày để hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru.
• Nước ép trái cây tự nhiên: Nước ép từ táo, lê, hoặc cam giàu chất xơ hòa tan, hỗ trợ làm mềm phân và kích thích tiêu hóa.
• Nước ép rau củ: Nước ép từ cà rốt, cải bó xôi hoặc cần tây không chỉ bổ sung chất xơ mà còn chứa nhiều vitamin tốt cho hệ tiêu hóa.

Lời khuyên để duy trì thói quen uống nước lành mạnh:

1. Bắt đầu ngày mới với một ly nước ấm: Giúp kích thích nhu động ruột, làm sạch hệ tiêu hóa.
2. Mang theo chai nước cá nhân: nhắc nhở bản thân uống nước thường xuyên trong ngày.
3. Ưu tiên nước ép tự nhiên: Thay thế đồ uống không lành mạnh bằng những loại nước giàu dưỡng chất này.
4. Tránh sử dụng quá nhiều đồ kích thích: Cà phê, trà đen hoặc rượu nên được tiêu thụ ở mức độ vừa phải.

9. Các bệnh liên quan đến đại trực tràng

Một số tình trạng sức khỏe ảnh hưởng đến trực tràng có thể làm cản trở và hạn chế việc đi ngoài của phân, dẫn đến táo bón.

Ví dụ về các điều kiện như vậy bao gồm:

• Khối u ung thư.
• Thoát vị.
• Mô sẹo.
• Viêm túi thừa.
• Hẹp đại trực tràng, đó là sự thu hẹp bất thường của đại tràng hoặc trực tràng.
• Bệnh viêm ruột.

10. Thay đổi thói quen

Hệ thống tiêu hóa hoạt động theo một nhịp sinh học đều đặn. Khi nhịp sinh học này bị gián đoạn bởi những thay đổi đột ngột trong lối sống, cơ chế sẽ mất thời gian để thích nghi. Những thay đổi này có thể ảnh hưởng đến nhu động ruột, làm chậm quá trình tiêu hóa và dẫn đến trạng thái táo bón.

• Mang thai:
  • Trong thời kỳ mang thai, hormone progesterone tăng cao làm giảm nhu động ruột dẫn đến táo bón. Áp lực tử cung lớn hơn cũng khiến tình trạng này trở nên nghiêm trọng hơn.
• Dậy thì:
  • Sự thay đổi hormone trong giai đoạn dậy thì có thể ảnh hưởng đến chức năng tiêu hóa.
• Thay đổi cân nặng:
  • Giảm cân hoặc tăng cân có thể làm thay đổi chế độ ăn uống và thói quen sinh hoạt, ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa.
• Đi du lịch:
  • Sự thay đổi về múi giờ, thói quen ăn uống và nguồn nước khi đi du lịch có thể khiến hệ tiêu hóa bị “ảnh hưởng”.
• Đổi thuốc uống:
  • Một số loại thuốc mới có thể làm giảm nhu động ruột, làm phân cứng và gây khó khăn trong công việc đào thải ra ngoài.
• Thay đổi lượng và loại thức ăn:
  • Đột ngột giảm chất béo hoặc thay đổi chế độ ăn chất béo giàu chất béo, ít rau xanh có thể gây mất cân bằng hệ tiêu hóa, dẫn đến phân bón.

11. Các nguyên nhân khác

• Các tình trạng nội tiết, như tuyến giáp hoạt động kém (suy giáp), đái tháo đường, tăng urê máu và tăng canxi máu cũng có thể gây táo bón.
• Rối loạn thần kinh, bao gồm chấn thương tủy sống, bệnh đa xơ cứng, bệnh Parkinson và đột quỵ.
• Hội chứng ruột lười: Đại tràng co bóp kém và giữ lại phân.
• Tắc ruột: Điều này có thể xảy ra nếu khối u chặn hoặc chèn ép một phần của hệ thống tiêu hóa.
• Khiếm khuyết cấu trúc trong đường tiêu hóa (như lỗ rò, hẹp đại tràng, xoắn ruột, lồng ruột,…).
• Nhiều bệnh hệ thống, chẳng hạn như amyloidosis, lupus và xơ cứng bì.

Thói quen lành mạnh để phòng ngừa bệnh táo bón?

Táo bón gây ra nhiều khó chịu, bất tiện ảnh hưởng đến cuộc sống cũng như các biến chứng sức khỏe nguy hiểm khác, vì thế phòng ngừa và chủ động điều trị sớm táo bón là điều cực kì quan trọng. Chúng ta có thể phòng ngừa hiệu quả chứng táo bón để tránh dẫn đến các tình trạng nguy hiểm bằng các biện pháp sau:

• Tăng cường ăn thực phẩm nhiều chất xơ trong mỗi bữa ăn như: rau, đậu, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, các loại hạt,…
• Tập thói quen đi vệ sinh vào một thời điểm nhất định trong ngày, tốt nhất là 15 – 30 phút sau khi ăn sáng.
•  Cần chủ động đi vệ sinh khi có cảm giác muốn đi, không nên cố nín nhịn cho qua và khiến phân bị ứ lâu trong trực tràng, hậu môn.
• Tăng cường vận động cơ thể, dành thời gian để tập thể dục thường xuyên.
• Uống đủ nước mỗi ngày cùng các chất lỏng khác, nên duy trì 2 – 2,5  lít nước .
• Hạn chế bị căng thẳng thần kinh,  tinh thần lo lắng quá mức.

Sử dụng Ventuno Kaicho Herb Lactic Acid Bacteria: Lựa Chọn Toàn Diện Cho Hệ Tiêu Hóa Khỏe Mạnh

Ventuno Kaicho Herb Lactic Acid Bacteria là sản phẩm tiên tiến từ Nhật Bản, được thiết kế để chăm sóc sức khỏe tiêu hóa từ bên trong. Sản phẩm kết hợp giữa lợi khuẩn bào tử Bacillus coagulans và tảo nâu Fucoidan, Chiết xuất lá ổi, Collagen peptide, và các loại vitamin, mang đến giải pháp toàn diện và an toàn.

Thành phần nổi bật trong sản phẩm

• Fucoidan từ tảo nâu: Cải thiện môi trường đường ruột, hỗ trợ lợi khuẩn phát triển. Hạn chế hấp thu chất béo và hỗ trợ quản lý cân nặng.
• Bacillus coagulans: Tăng cường lợi khuẩn bền vững, bảo vệ đường ruột khỏi sự tấn công của hại khuẩn.
• Chiết xuất lá ổi:Giảm nguy cơ nhiễm khuẩn. Điều hòa tiêu hóa, làm dịu các triệu chứng đau bụng và rối loạn tiêu hóa.
• Collagen peptide và L-Carnitine:Dưỡng da, cải thiện độ đàn hồi, chống oxy hóa và bảo vệ tế bào khỏi các tổn thương gốc tự do
• Vitamin nhóm B, C:Tăng cường sức đề kháng và năng lượng.
• Chiết xuất chitosan: Giúp giảm mỡ thừa trong cơ thể, thúc đẩy quá trình tiêu hóa chất béo.
• Chiết xuất Phan Tả Diệp: Giúp kích thích nhu động ruột, hỗ trợ điều trị táo bón
• Bột thực vật lên men từ 80 nguyên liệu tự nhiên: Hỗ trợ sản xuất enzyme tiêu hóa, giúp cơ thể hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn.Thúc đẩy thải độc, làm sạch cơ thể từ bên trong.

Thông tin báo trí về sản phẩm:

Báo ALOBACSI :https://alobacsi.com/thuc-pham-bao-ve-suc-khoe-ventuno-kaicho-herb-lactic-acid-bacteria-ho-tro-cai-thien-suc-khoe-duong-ruot-hieu-qua.html
ĐÀI TRUYỀN HÌNH VTC 2: https://www.youtube.com/watch?v=HDkbLT6FYLc
Báo 24h: https://www.24h.com.vn/the-gioi-giai-tri/nsut-kim-tieu-long-hanh-trinh-lan-toa-thong-diep-song-khoe-song-vui-song-y-nghia